Bố trí thép móng băng là gì? Cách bố trí và phân loại

Trong bất kì công trình nào, phần móng là cấu kết quan trọng nhất khi thi công. Trong đó móng băng là một trong các kết cấu thi công móng hiệu quả, thông dụng nhất hiện nay. Chính vì thế mà việc bố trí thép loại móng này cần được tính toán kỹ lưỡng và cẩn thận. Mỗi công trình sẽ có yêu cầu kỹ thuật và phương án bố trí thép khác nhau. Vậy bố trí thép móng băng như thế nào sao cho chắc chắn? Hãy cùng Xây dựng Mộc Trang tìm hiểu chi tiết trong bài viết này. Cùng với đó là những lưu ý khi thực hiện bố trí thép

Móng băng là gì?

Trước khi tìm hiểu bố trí thép móng băng như thế nào thì cần biết móng băng là gì. Móng băng là một loại móng nông được thiết kế dưới dạng dải bê tông cốt thép trải dài. Nó thường được bố trí theo phương dọc của tòa nhà. Ngoài ra là đan chéo theo hình chữ thập tại các vị trí giao nhau giữa các trục chịu lực. Loại móng này có chức năng chính là truyền toàn bộ tải trọng của công trình. Chúng sẽ truyền tải từ cột và tường xuống nền đất bên dưới một cách đồng đều và ổn định. Thông qua đó đảm bảo độ vững chắc cho toàn bộ kết cấu.

Một kết cấu móng băng tiêu chuẩn bao gồm các thành phần chính như sau:

• Lớp bê tông lót móng nằm dưới bản móng tạo mặt phẳng thi công ổn định. Đồng thời hỗ trợ ngăn cách lớp nền đất với kết cấu chịu lực phía trên. Độ dày lớp bê tông lót thông thường là 100 mm.
• Bản móng bê tông trải dài liên tục theo chiều dài móng. Đảm nhận vai trò phân bổ tải trọng đều lên nền đất. Kích thước phổ biến là 900–1200 mm chiều rộng, chiều dày khoảng 350 mm.
• Dầm móng (giằng móng) liên kết các bản móng với nhau thành một hệ thống chịu lực tổng thể. Từ đó là tăng cường độ cứng và ổn định của móng. Kích thước dầm móng thông dụng thường là 300 x 500–700 mm
• Thép bản móng là thép tròn có đường kính Φ12, bố trí với khoảng cách a150 mm.
• Thép dọc với số lượng 6 thanh Φ18 đến Φ20. Đồng thời kết hợp thép đai có đường kính Φ8, khoảng cách a150 mm.

Công dụng của việc bố trí thép móng băng là gì?

Việc bố trí thép móng băng là một trong những phương án được ứng dụng phổ biến nhất trong các công trình xây dựng. Tất cả nhờ khả năng chịu lực tốt, kết cấu đơn giản và tính kinh tế cao. Cụ thể, móng băng mang lại nhiều lợi ích như sau:

• Khả năng truyền và phân tán tải trọng từ kết cấu phía trên xuống nền đất một cách đều đặn.
• Hạn chế tình trạng lún lệch cục bộ và tăng độ ổn định của công trình.
• Thi công móng băng ở độ sâu thích hợp giúp tăng khả năng bám vào lớp đất nền. RTạo lực ma sát và liên kết tốt.
• Ngăn ngừa tình trạng sụt lún, đặc biệt trên nền đất yếu hoặc khu vực có mực nước ngầm cao.
• Móng băng liên kết các cột và tường chịu lực thành một hệ khung chắc chắn.
• Giúp công trình chống chịu tốt hơn trong điều kiện thời tiết xấu hoặc địa hình phức tạp.
• So với móng cọc hoặc móng bè, móng băng có chi phí thi công và vật liệu hợp lý hơn.
• Phù hợp với các công trình dân dụng, nhà ở, biệt thự, nhà phố có tải trọng vừa phải.
• Quy trình thi công móng băng đơn giản hơn so với móng sâu.
• Tiết kiệm thời gian, công sức và dễ kiểm soát chất lượng.
• Có thể áp dụng cho nhiều loại công trình. Bao gồm nhà ở, nhà xưởng, công trình công nghiệp. Ngoài ra là các công trình hạ tầng như cầu đường, bể chứa.

Ưu nhược điểm của việc bố trí thép móng băng là gì?

Ưu điểm nổi bật của bố trí thép móng băng

• Bố trí thép móng băng có khả năng chịu lực tốt và cấu trúc liên kết vững chắc. Đây là là lựa chọn lý tưởng cho các công trình khác nhau. Ví dụ như biệt thự, nhà phố có tích hợp tầng hầm, gara để xe hoặc kho chứa. Hệ móng giúp chắn đất hiệu quả và tạo kết cấu nền tường hầm kiên cố.
• Nhờ trải dài và liên tục, móng băng giúp phân bố tải trọng đồng đều giữa các cột. Thông qua đó hạn chế hiện tượng lún lệch cục bộ. Đây là một trong những nguyên nhân chính gây nứt kết cấu tường, sàn.
• Một số trường hợp trục tải trọng của công trình trùng với trục của móng. Lúc này móng băng giúp truyền lực trực tiếp xuống nền đất hoặc hệ thống cọc bê tông bên dưới. Thông qua đó đảm bảo tính ổn định cho toàn bộ kết cấu.
• Do diện tích tiếp xúc lớn, móng băng giúp phân tán áp lực đều hơn xuống nền đất. Từ đó giảm nguy cơ nứt vỡ và tăng tuổi thọ công trình.
• Quy trình thi công móng băng ít phức tạp hơn so với móng cọc hoặc móng bè. Đặc biệt, điều này cực kì có ích với công trình xây dựng nhỏ đến trung bình. Lúc này móng băng giúp tiết kiệm thời gian và chi phí đáng kể.

Nhược điểm cần lưu ý khi sử dụng móng băng

• Phương án này không phù hợp với khu vực có địa chất yếu, nhiều bùn hoặc đất bị bão hòa nước. Trong những trường hợp này, móng dễ mất ổn định và gây sụt lún không kiểm soát.
• Ngoại trừ lớp đất gốc các lớp đất phía trên thường có sức chịu tải kém. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả truyền lực của móng. Vì thế nó có thể đòi hỏi biện pháp gia cố thêm.
• Khi mực nước ngầm nằm sâu, việc thi công bố trí thép móng băng sẽ gặp khó khăn. Lúc này cần sử dụng cọc ván dài và các công trình phụ trợ khác. Thông qua đó khiến chi phí và thời gian thi công tăng đáng kể.

Các phương án bố trí thép móng băng phổ biến nhất hiện nay

Bố trí thép móng băng đơn

Phương án bố trí thép móng băng đơn sử dụng thép chịu lực dạng thanh thẳng. Chúng thường được bố trí phương dọc chiều dài của móng. Loại thép này chủ yếu sử dụng trong các công trình có quy mô nhỏ đến trung bình. Đây là nơi yêu cầu chịu lực không quá lớn. Trong thi công, thép móng băng đơn được bố trí theo nguyên tắc đảm bảo khả năng chịu uốn và cắt của dầm móng. Tại đây hoảng cách giữa các thanh thép được tính toán phù hợp và kỹ càng.

Tất cả được tính toán theo tiêu chuẩn kỹ thuật và điều kiện tải trọng cụ thể. Ứng dụng phổ biến của thép móng băng đơn bao gồm các nhà ở. Trong đó phổ biến nhất là công trình nhà dân dụng cấp thấp đến trung bình. Ví dụ như nhà ở riêng lẻ, nhà điều hành, nhà kho quy mô nhỏ. Ngoài ra là  các công trình phụ trợ có kết cấu đơn giản.

Bố trí thép móng băng liên kết

Bố trí thép móng băng liên kết được cấu tạo từ các thanh thép bố trí xen kẽ. Thông thường chúng được bố trí kết hợp theo phương ngang và phương dọc. Tất cả tạo thành một hệ thống lưới liên kết chặt chẽ. Kết cấu này giúp tăng phân bố tải trọng đều trên chiều dài và chiều rộng của móng. Đồng thời nâng cao khả năng chống biến dạng do lực tác động theo nhiều phương.

Thép móng dạng liên kết đặc biệt phù hợp với các công trình có tải trọng lớn. Cùng với đó là các công trình yêu cầu khả năng chịu lực cao và ổn định lâu dài. Các ứng dụng chính bao gồm công trình cao tầng, nhà xưởng công nghiệp. Ngoài ra là nhà kết cấu thép tiền chế, cầu nhỏ và các kết cấu nền chịu lực phức tạp.

Bố trí thép với cường độ cao

Thép móng băng cường độ cao sử dụng các loại thép có giới hạn chảy cực lớn. Ngoài ra cường độ kéo của loại thép này vượt trội so với thép thông thường. Nhờ đặc tính cơ học ưu việt, loại thép này cho phép giảm số lượng và kích thước thanh thép. Đồng thời vẫn đảm bảo hoặc vượt mức khả năng chịu lực yêu cầu.

Khi bố trí trong móng băng, thép cường độ cao được tính toán kỹ lưỡng. Thông qua đó tối ưu hóa khả năng chịu tải trọng tĩnh và động. Đồng thời đảm bảo tính bền vững và ổn định lâu dài cho công trình. Thép móng băng cường độ cao thường được sử dụng trong các công trình có yêu cầu kỹ thuật cao. Ví dụ như nhà cao tầng, cầu lớn, công trình công nghiệp nặng. Ngoài ra là các công trình ngầm có kết cấu phức tạp.

Bố trí thép ứng suất trước

Phương án bố trí thép móng băng ứng suất trước sử dụng thép trong công nghệ bê tông ứng suất trướ. Trong đó lực nén được tạo ra trước trên bê tông. Tất cả thông qua việc căng thép trước khi đổ bê tông hoặc sau khi bê tông đã đông cứng. Phương pháp này giúp tăng khả năng chịu lực và chống nứt của móng. Điều này hiệu quả trong điều kiện tải trọng lớn hoặc tải trọng phân bố không đều.

Việc bố trí thép ứng suất trước đòi hỏi quy trình thi công nghiêm ngặt. Ngoài ra cần có trang thiết bị chuyên dụng và đội ngũ kỹ thuật có trình độ cao. Loại móng này thường được áp dụng trong công trình yêu cầu chịu lực đặc biệt khắt khe. Ví dụ như cầu lớn, kết cấu nhà cao tầng có khẩu độ lớn, công trình ngầm dưới lòng đất. Ngoài ra là các kết cấu nền trong điều kiện địa chất yếu.

Quy trình bố trí thép mong băng đạt chuẩn và chắc chắn nhất

Bước 1: Chuẩn bị kỹ lưỡng cho công tác bố trí thép

Trước khi triển khai bố trí thép móng băng, cần thực hiện công tác chuẩn bị một cách kỹ lưỡng. Từ đó đảm bảo mọi hoạt động sau đó diễn ra đúng quy chuẩn kỹ thuật và thiết kế. Cụ thể, đơn vị thi công phải nghiên cứu kỹ bản vẽ thiết kế thi công. Đồng thời hiểu rõ các thông số kỹ thuật liên quan đến kích thước, hình dạng. Ngoài ra là cao độ, vị trí của móng băng, tiêu chuẩn về chủng loại thép. Cuối cùng là yêu cầu về bê tông và phương pháp thi công.

Bên cạnh đó, cần chuẩn bị đầy đủ vật tư, thiết bị hỗ trợ. Đồng thời phải có phương án bố trí nhân lực phù hợp cho từng hạng mục. Việc xác định chính xác vị trí và ranh giới của móng băng là yếu tố quyết định. Thông qua đó giúp hạn chế tối đa các sai sót trong quá trình triển khai thi công.

Bước 2: Thi công và lắp đặt khung thép móng băng

Công tác lắp đặt và bố trí thép móng băng phải được thực hiện theo đúng vị trí, cao độ. Cùng với đó là kích thước đã xác định trong bản vẽ thi công. Các thanh thép chịu lực chính và thép đai phải được bố trí đúng khoảng cách. Thông qua đó tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật và quy chuẩn xây dựng hiện hành. Sử dụng các thiết bị định vị, nêm chèn và thanh chống đỡ để cố định khung thép. Tất cả đảm bảo không bị xô lệch trong quá trình đổ bê tông.

Toàn bộ các mối nối giữa các thanh thép cần được thực hiện bằng phương pháp hàn hoặc buộc theo đúng yêu cầu kỹ thuật. Tất cả đảm bảo chắc chắn, không nứt nẻ hay có khuyết tật ảnh hưởng đến khả năng chịu lực. Sau khi hoàn thiện công tác lắp đặt, tiến hành kiểm tra tổng thể khung thép. Trong đó bao gồm kích thước, vị trí, cao độ, độ thẳng đứng và độ ổn định. Nếu phát hiện sai lệch, phải điều chỉnh ngay trước khi chuyển sang bước tiếp theo.

Bước 3: Đổ bê tông móng băng

Sử dụng bê tông có chất lượng cao, đảm bảo đúng cấp phối theo thiết kế. Quá trình đổ bê tông cần thực hiện liên tục, theo từng lớp và đúng quy trình kỹ thuật. Tất cả đảm bảo bê tông được lấp đầy mọi khoảng trống trong khung thép. Đồng thời không tạo ra bọng khí hay hiện tượng phân tầng.

Sử dụng đầm rung đúng cách để tăng độ đặc chắc và đồng nhất cho khối bê tông. Sau khi đổ xong, tiến hành kiểm tra bề mặt, loại bỏ các khuyết tật. Ví dụ như nứt nẻ, rỗ tổ ong hoặc lớp bê tông không đạt yêu cầu. Nếu phát hiện các lỗi kỹ thuật, cần tiến hành xử lý đảm bảo chất lượng công trình.

Công tác bảo dưỡng bê tông cũng rất quan trọng. Cần giữ ẩm liên tục bề mặt bê tông bằng cách phủ ẩm. Ngoài ra bạn có thể sử dụng vật liệu giữ nước trong ít nhất 7 ngày đầu. Thông qua đó giúp bê tông đạt cường độ thiết kế, tránh nứt do mất nước sớm.

Bước 4: Kiểm tra và nghiệm thu công trình

Sau khi hoàn tất các công đoạn bố trí thép móng băng, tiến hành kiểm tra toàn diện toàn bộ hạng mục móng băng. Việc kiểm tra bao gồm đối chiếu với bản thiết kế, kiểm tra thực tế các thông số kỹ thuật. Đồng thời kiểm tra kích thước, vị trí, độ phẳng và khả năng chịu lực của kết cấu. Nếu cần thiết, thực hiện các thí nghiệm kiểm tra chất lượng vật liệu và kết cấu. Ví dụ như thí nghiệm nén mẫu bê tông, kiểm tra độ liên kết mối hàn. Ngoài ra là kiểm tra độ cứng và ổn định của khung thép.

Lúc này toàn bộ hạng mục đáp ứng đầy đủ yêu cầu thiết kế và tiêu chuẩn kỹ thuật. Khi đó tiến hành nghiệm thu chính thức với sự tham gia của đại diện nhiều bên. Trong đó bao gồm đơn vị thi công, tư vấn giám sát và chủ đầu tư. Kết quả nghiệm thu cần được lập thành biên bản đầy đủ. Đồng thời lưu trữ trong hồ sơ quản lý chất lượng công trình. Từ đó phục vụ cho các giai đoạn thi công tiếp theo và quá trình bảo trì sau này

Những lưu ý khi thực hiện bố trí thép móng băng đúng kỹ thuật

Rà soát kỹ lưỡng bản vẽ thiết kế kỹ thuật

• Trước khi triển khai bố trí thép móng băng bản vẽ kết cấu móng phải được kiểm tra cẩn thận về thông số kỹ thuật. Trong đó bao gồm kích thước hình học, vị trí dầm móng, số lượng và đường kính cốt thép. Ngoài ra là khoảng cách bố trí, độ sâu móng, vị trí giằng liên kết,…
• Mọi sai lệch trong bản vẽ cần được điều chỉnh kịp thời. Đồng thời phê duyệt bởi kỹ sư thiết kế, tránh gây sai sót trong thi công thực tế.

Đảm bảo chất lượng vật tư và thiết bị thi công

• Toàn bộ vật liệu thi công như thép, bê tông, đá, cát, xi măng phải đạt tiêu chuẩn kỹ thuật. Tất cả đạt chuẩn theo quy định của Bộ Xây dựng hoặc tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN).
• Cốt thép phải có chứng chỉ xuất xưởng, không hoen gỉ, không cong vênh. Ngoài ra là bê tông nên được trộn bằng máy với tỷ lệ chính xác. Tất cả đảm bảo độ sụt và cường độ chịu nén đúng yêu cầu thiết kế.

Tính toán và kiểm tra kỹ các thông số thiết kế

• Phải tính toán đầy đủ các yếu tố ảnh hưởng đến bố trí thép móng băng. Ví dụ như: tải trọng công trình, điều kiện địa chất công trình, mực nước ngầm, hệ số nền,…
• Đảm bảo mô-men uốn, lực cắt, ứng suất thép đều nằm trong giới hạn cho phép. Thông qua đó tránh hiện tượng lún lệch hoặc nứt móng.

Thi công cốt thép và đổ bê tông đúng quy trình kỹ thuật

• Cốt thép cần được lắp đặt theo đúng vị trí, số lượng và chiều dài nối thép được quy định. Sử dụng con kê bê tông để đảm bảo lớp bảo vệ thép.
• Bê tông cần được đổ liên tục, dùng đầm dùi đúng kỹ thuật. Thông qua đó loại bỏ bọt khí, tránh rỗ mặt hoặc rỗng bên trong.
• Sau khi đổ xong, bề mặt bê tông phải được che chắn. Đồng thời phải dưỡng hộ liên tục ít nhất 7 ngày để đảm bảo quá trình thủy hóa.

Tuân thủ nghiêm ngặt quy định thi công

• Toàn bộ công nhân và kỹ sư tại công trường phải trang bị đầy đủ đồ bảo hộ lao động. Ví dụ như mũ, giày, găng tay, kính,…
• Khu vực thi công cần có biển cảnh báo, hàng rào chắn và giám sát an toàn thường trực. Đảm bảo không xảy ra tai nạn lao động hoặc sự cố kỹ thuật.
• Sau khi hoàn tất công tác thi công móng băng, cần nghiệm thu theo từng hạng mục. Tại đây kiểm tra cốt thép thực tế, độ dày lớp bê tông bảo vệ, độ phẳng. Ngoài ra là độ đồng đều và khả năng chịu lực.
• Ghi nhận biên bản nghiệm thu đầy đủ để làm cơ sở cho các công đoạn tiếp theo. Ví dụ như thi công tường, cột và sàn tầng trệt.

Xem thêm:

• Bố trí thép dầm móng nhà 2 tầng như thế nào cho chắc chắn?
• Các loại cát xây dựng trong xây dựng phổ biến hiện nay

Trên đây là những điều cần biết về việc bố trí thép móng băng trong xây dựng. Cùng với đó là hướng dẫn quy trình thực hiện và những lưu ý khi bố trí thép. Để được tư vấn cụ thể, hãy liên hệ Xây dựng Mộc Trang theo thông tin bên dưới

Công ty TNHH xây dựng và nội thất Mộc Trang – Đơn vị thiết kế và thi công xây dựng trọn gói 𝗰𝗵𝗮̂́𝘁 𝗹𝘂̛𝗼̛̣𝗻𝗴 – 𝘂𝘆 𝘁𝗶́𝗻 tại Việt Nam.

 Hotline: 0936 558 994 – 0984 927 618

 Trụ sở: Số 693 Trường Chinh, P Quán Trữ, Q Kiến An, TP Hải Phòng

 Website: https://xaydungmoctrang.vn/

 Fanpage: https://www.facebook.com/xaydungmoctrang.hp